Om gedragsverandering een boost te geven of leren en presteren te versnellen wil je gamification inzetten. Top!

Check eerst of alle randvoorwaarden voor succesvolle inzet van gamification aanwezig zijn. Je kunt hiervoor de Game-scan gebruiken. Meer informatie vind je hier over de Game-scan.

Geeft de game-scan een goede score en zijn jullie klaar voor gamification? Zorg dan dat je de meest voorkomende valkuilen vermijdt en benut de kansen. Zo wordt gamification ook in jouw organisatie de turbo op gedragsverandering.

Om je te helpen hebben we in onderstaande cheat-sheet de tien belangrijkste kansen en valkuilen van gamification voor je op een rij gezet. Onthoud dat Gamification iets anders is dan Game-based Learning. Meer uitleg hierover vind je hier over Gamification.

Tien praktische tips, kansen en valkuilen voor succesvolle inzet van gamification.

1. Start met een kick-off, focus op ‘Waarom’.

Uitleg: Om optimale deelname te borgen is een goede kick-off een must. Ligt, voor je überhaupt over de game begint, eerst het doel toe. Waarom is dit zo belangrijk? En waarom is deelname van je doelgroep zo belangrijk? Nu er draagvlak is, kun je de game introduceren: “Als we dan toch met z’n allen aan dit doel gaan werken, laten we dat dan ook maar op een leuke manier doen…”

Valkuil: Hoe goed je game ook in elkaar zit, alleen maar een link met inlogcode sturen of een poster ophangen gaat niet werken. Een goede kick-off geeft een vliegende start. Leer van de sport, een grote wedstrijd of toernooi gaat pas van start als iedereen er klaar voor is. Een mooi ritueel (Olympische vlam, gooien eerste bal) werkt versterkend. Vergeet ook niet je game effectief af te sluiten en de resultaten en leerpunten te benadrukken. Zo versterk je het resultaat voor de lange termijn.

2. Gamification is niet vrijblijvend, wel vrijwillig.

Uitleg:Tijdens de kick-off heb je het ‘Waarom’ van de gewenste verandering goed overgebracht. Iedereen snapt de noodzaak van de verandering. Als je nu de game lanceert met uitleg ‘Hoe’ de verandering te realiseren zal vrijwel iedereen meedoen. Kan of wil een medewerker écht niet? Ga nu niet dwingen maar spreek wel af hoe deze collega de noodzakelijke verandering dan gaat bereiken. Dikke kans dat iedereen uiteindelijk gewoon enthousiast meedoet.

Valkuil: Deelname aan een spel is per definitie vrijwillig want anders is het geen spel. Deelname afdwingen werkt averechts. Als je gamification-traject inhoudelijk goed in elkaar zit, er draagvlak is voor het achterliggende doel en het alternatief minder aantrekkelijk is dan de game zelf (denk aan een pittige audit of saaie e-learning) zal vrijwel iedereen mee doen.

3. Zet gamification niet teveel in.

Uitleg: Spel moet bijzonder zijn, afwijken van de dagelijkse werkelijkheid. Gamification werkt als een turbo op gedragsverandering, laat je de turbo echter altijd aanstaan, dan blaas je ‘m op.
Maak je gamificationtraject dan ook groot en speciaal, laat het ‘lang genoeg duren voor een blijvend effect maar kort genoeg om bijzonder te blijven’. Afhankelijk van het doel varieert de ideale duur van een gamification traject van twee tot max acht weken. Gedurende een periode van rust borgen jullie het nieuw aangeleerde gedrag om na verloop van tijd de turbo weer aan te zetten op een volgend leer-, prestatie of gedragsdoel.

Valkuil: Spel is een zeer effectief middel voor gedragsverandering. Dit blijft zo zolang spel ook een beetje bijzonder is. Zet je grootschalige gamificationtrajecten continu in, dan haal je het bijzondere eraf. Schaarste vergroot ook bij spel waarde. Liever minder vaak, met veel aandacht spelen dan vaak en met weinig aandacht. Gedurende zo’n 6 weken middels gamification dagelijks 15 min sturen op gedragsverandering zorgt al voor een blijvend effect. Door twee maal per jaar een groot gamification traject in te zetten breng je jullie prestaties naar een steeds hoger niveau, versterk je de onderlinge verbinding én maak je werken en leren in jullie organisatie nog leuker dan het al was. Game-based learning kun je veel vaker inzetten.

4. Zonder heldere structuur, geen spel.

Uitleg: Als het waarom van gamification helder is, besteed je bij de kick-off kort aandacht aan de structuur. Hoe lang duurt het spel? Hoe scoren deelnemers punten? Wat verwacht je van de deelnemers? Zodra de structuur en belangrijkste spelregels duidelijk zijn laat je deelnemers inloggen en een eerste score neerzetten. Game-on!

Valkuil: Als een heldere structuur ontbreekt, doelen niet helder zijn of spelregels onduidelijk dan haken deelnemers af of starten ze zelfs helemaal niet. Tussentijds spelregels aanpassen moet niet aan de orde zijn.

5. Wél competitie, géén verliezers.

Uitleg: Uitgaande van een emotioneel en fysiek veilige werkomgeving motiveert een lichte vorm van competitie vrijwel elke doelgroep. Na afloop zet je de winnaars natuurlijk in het zonnetje maar beloon je vooral alle deelnemers die het gamification-traject hebben volbracht. De meest effectieve gamification trajecten hebben een helder en gezamenlijk doel, een begin en een afsluiting. Afronden moet voor deelnemers voelen als het uitlopen van een marathon of belklimmen van een berg. Het behalen van het doel voelt belangrijker dan winnen.

Valkuil: Vaak leiden incentives tot dezelfde winnaars. Deelnemers raken gedemotiveerd als ze zichzelf onderaan een ranking zien staan en haken af. Maak een ranking daarom niet te lang maar deel teams in eigen poules en competities. Als je tussentijdse communicatie en progressie voor alle deelnemers uit het oog verliest neemt de betrokkenheid af. Middels een feestelijke en inhoudelijke afsluiting voor alle deelnemers vier je het succes van de hele organisatie, ook van teams die niet gewonnen hebben.

6. Versterk je gamificationtraject met een verhaallijn en avatars.

Uitleg: Spel is een afwijking van de realiteit. Een inspirerende verhaallijn motiveert en speelt in op drijfveren van je doelgroep. Door prestaties en gedragingen uit de praktijk te belonen in een verhaallijn versterk je bovendien de psychologische veiligheid. Lukt het even niet? Dan is het maar een spel. Het gebruik van avatars versterkt dit effect en laat je gamification aanpak ook echt als een game voelen.

Valkuil: Je kunt natuurlijk resultaten en gedragingen van medewerkers direct op een leaderboard tonen. Het gebruiken van eigen namen en foto’s en het ontbreken van een game-gevoel zal echter voor een deel van de groep als bedreigend worden ervaren. Hiermee loop je zelfs het risico dat je goed bedoelde gamification traject contra productief werkt.

7. Ranking? Liefst in teams!

Uitleg: Als mens willen we allemaal ergens bij horen, ons gezien en gewaardeerd voelen. Door deelnemers van je gamification traject in te delen in teams versterk je sociale druk, zonder dat deze bedreigend voelt. Het gevoel ‘mijn maatjes niet in de steek te willen laten..’ versterkt de deelname. Cross functionele teams met een mix van ervaring, talent en vaardigheden, versterken onderlinge coaching en kennisdeling. Bij 4Growth laten we deelnemers vaak individueel spelen maar belonen we ze dus meestal als team. Een team bestaat idealiter uit 3 tot 5 personen. Groot genoeg om elkaar te ondersteunen en te versterken, klein genoeg om deelnemers het gevoel te geven dat hun individuele deelname verschil maakt.

Valkuil: Door met individuele rankings te werken wordt het verschil tussen high performers en low performers snel zichtbaar en steeds groter. Hierdoor haken mensen af. Bij individueel spelen mis je bovendien de noodzaak elkaar te helpen en kennis te delen en loop je risico  dat medewerkers eerder elkaars concurrent worden dan dat ze hetzelfde belang dienen. Dit werkt contra-productief.

8. Aandacht, waardering status en erkenning vormen de belangrijkste prijs.

Uitleg: Voor de meeste mensen maak je spel belangrijk en aantrekkelijk door een lichte vorm van competitie. Aandacht en waardering voor de winnaars hoort daarbij. Laat deze erkenning ook de belangrijkste prijs zijn en versterkt dit met een wisselbeker of andere trofee. Een interview op intranet of in een video versterkt deze waardering en is tevens een mooie manier om het winnende team ervaringen en tips te laten delen met de rest van de organisatie.

Valkuil: Materiële beloningen zoals geld of exclusieve spullen maken je van je spel een alternatieve manier om geld te verdienen. Spel wordt ‘werk’, de magie verdwijnt en afgunst ligt op de loer. Onderzoek toont aan dat materiële beloningen alleen werken bij werkzaamheden waar geen creativiteit of denkvermogen worden gevraagd. Na afloop van de game vallen deelnemers vaker terug in oud gedrag en medewerkers zullen opnieuw en vaker een hogere beloning verwachten.

9. Gebruik een gemixed score-model.

Uitleg: Om een het resultaat van je gamification traject zo duurzaam mogelijk te maken beloon je progressie in een mix van kennis, vaardigheden, gedrag én resultaat. De zwaarte van de score per onderdeel laat je afhangen van doel en doelgroep. Nieuwe medewerkers die een onboarding game spelen moeten vooral hoog scoren op het tonen van gewenste kennis en vaardigheden. Bij ervaren medewerkers die een sales game doen weegt vooral het resultaat zwaar in de totaalscore.

Valkuil: De meeste interventies die organisaties inzetten om vaardigheden of prestaties van medewerkers te verbeteren richten zich op slechts één onderdeel. Denk aan E-learning (kennis) of een incentive (resultaat). Dit is weinig effectief en inefficiënt. Medewerkers gaan beter leren als ze direct de link ervaren met resultaat. Resultaten worden duurzaam als ze ondersteund worden door verbetering van kennis, vaardigheden en vooral, gewenst gedrag.

10. Speel in op drijfveren van je doelgroep

Uitleg: Iedereen houdt van spel. Ongeacht leeftijd of cultuur. Zo stelde Johan Huizinga al in 1938 in zijn beroemde boek Homo Ludens. De vorm van spel waarvan mensen houden verschilt echter. Is jouw doelgroep vooral prestatie gericht of zijn het meer onderzoekers? Zijn ze competitief of slaan ze eerder aan op samenwerken? Door in te spelen op drijfveren van je doelgroep wordt je gamification aanpak eerder een succes. Tips en uitleg vind je hier over verschillende spelerstypen.

Valkuil: Regelmatig zien we dat er nét te weinig is nagedacht over ontwerpprincipes. Vooral als gamification een eerste keer wordt ingezet gebeurt het nogal is dat de gekozen game-mechanics vooral aansluiten bij dat wat de leidinggevende of initiatiefnemer leuk vindt. Jammer, want als je snapt wat de meest voorkomende drijfveren van je doelgroep zijn, wordt je gamificationtraject direct een stuk effectiever.

Alle bovenstaande tips en kansen zijn verwerkt in de Gamification methodiek en tooling van 4Growth. Kijk zelf eens naar de mogelijke inzet van het ACE! Gamification Platform. Met ACE! beschik je over direct inzetbare games die eenvoudig gevuld kunnen worden met jullie content en geconfigureerd op doelstellingen van jullie organisatie. Zo kun je snel en tegen een aantrekkelijk tarief de meest effectieve gamification trajecten uitrollen.

Wil je meer weten? Wil je zelf onderzoeken hoe gamification jou kan helpen effectoever te sturen op gedragsverandering en wil je hulp bij het maken van je eerste Game-Plan? Geef je dan op voor de Game-Class.