Leren & gedragsverandering; Hoe die nieuwe inzichten wél blijven hangen

Je herkent het vast. Na een inspirerende workshop of training ga je enthousiast naar huis, helemaal van plan je nieuwe inzichten in te praktijk te brengen. Om na enkele weken tot de conclusie te komen dat je eigenlijk niet meer precies weet welke inzichten en tips dit ook alweer waren. Laat staan dat je deze ook in je dagelijks werk gaat toepassen.

Is dit onwil? Gebrek aan ‘karakter’ of nonchalance?

Nee hoor, Dit heeft alles te maken met hoe jouw (en ons) brein functioneert.

De Duitse psycholoog Hermann Ebbinhaus stelde zo’n 150 jaar gelden al de Vergeetcurve vast. Van alles dat we eenmalig gezien of gehoord hebben zijn we na een maand gemiddeld 80% vergeten.

Hoe dat komt en vooral, wat je ertegen kunt doen, leggen we uit in deze GrowthBite.

Leren is, biologisch gezien, niets anders dan het leggen van nieuwe neurale verbindingen in je brein en deze verbindingen, door ze veel te gebruiken, ‘te versterken’.

Ga je niet actief aan de slag met nieuwe inzichten, dan ontstaan er geen sterke verbindingen en zullen nieuwe inzichten en vaardigheden ook niet beklijven.

In haar boek ‘Brein Didactiek’, legt Gerjanne Dirksen, oprichtster van het Instituut voor Brein Centraal Leren, uit: “In het brein komt de nieuwe informatie binnen bij de hippocampus. Zie dit als een tijdelijke sorteer en verwerkingsplaats. Als de sortering vaak genoeg plaats vindt, wordt de herinnering opgeslagen in neocortex, in de vorm van neurale netwerken. Na ongeveer zes weken zijn er neurale paadjes in de hersenen gecreëerd die op eigen kracht kunnen vuren.”

Die hippocampus, die functioneert dus wel tijdelijk, om nieuwe informatie te doorgronden en te duiden maar houdt deze kennis niet vast, daar is de neocortex voor nodig. Om nieuwe inzichten en vaardigheden vast te houden, moet je die neocortex dus aan het werk zetten (en houden).

Als je dus wilt dat je collega’s dat nieuwe systeem na een training ook gaan gebruiken, de nieuw aangeleerde gespreksvaardigheden dagelijks gaan toepassen of een ander inzicht gaan benutten, zul je, na afloop van training of e-learning, ook echt moeten afdwingen dat ze ermee aan de slag gaan en.. blijven. Er zijn drie praktische randvoorwaarden om kennis te onthouden, zie ze als een basisvoorwaarde om te komen tot gedragsverandering:

  1. ‘Use it or lose it’: Zorg dat je medewerkers met de stof aan de gang gaan, vooral door dit toe te passen in de praktijk. Maak dit aantrekkelijk, zichtbaar en concreet.
  2. Herhaal en zorg voor spreiding: Dagelijks, tien minuten bewust met de stof bezig zijn zorgt voor een veel sterker leereffect dan twee volle dagen aan één stuk trainen. Door te variëren in de vorm waarin je de stof aanbiedt, zorg je voor uitdaging en het versterken van de nieuwe neurale netwerken.
  3. Actief verwerken: Weet je nog, dat als je voor een toets een spiekbriefje maakte, je deze eigenlijk niet meer nodig had? Het zelf creatief verwerken van nieuwe informatie, versterkt de aanmaak van neurale verbindingen. Je onthoudt de stof beter. Maak dit leuk en uitdagend!

Waarom gamification? En hoe dan?

Bovenstaande drie randvoorwaarden, om inzichten om te zetten naar duurzame gedragsverandering, klinken best eenvoudig maar blijken in de praktijk lastig. Hieronder laten we zien hoe gamification kan helpen. Wees je bewust van het feit dat gamification talloze mogelijkheden biedt om mensen te verleiden tot gedragsverandering, de voorbeelden hieronder schetsen slechts een deel van de mogelijkheden.


Randvoorwaarden -> Van inzicht naar gedrag

1. Use it or lose it.

Uitdaging:

Mensen willen kennis wel toepassen maar gedrag is geconditioneerd (link GrowthBite gedrag Kahneman)

Waarom gamificeren?

Voorbeelden hoe te gamificeren?

  • Met gamification verander je tijdelijk de realiteit met een verhaallijn. Samenwerking in andere teams doorbreekt de bestaande hiërarchie.
  • Met gamification kun je punten geven voor:
  • Het toepassen van vaardigheden in de praktijk en hierop reflecteren. (Act & Reflect)
  • Het resultaat van toepassen van gedrag (KPI’s)
  • Audits en on-the-job coaching (Coach module) – Het delen van voorbeelden hoe gedrag toe te passen (Deel & Waardeer)

2. Herhaal de leerstof, liefst dagelijks gedurende enkele weken. > 10 min per dag.

Uitdaging:

Het herhalen van leerstof is saai en vergt discipline

Waarom gamificeren?

  • Leren moet kort, concreet. aantrekkelijk en laagdrempelig zijn.
  • Scores (of de kans op scores) versterken de aanmaak van dopamine. – Ons brein moet steeds geprikkeld en beloond worden. We kunnen leren van Social Media en Duolingo (link GrowthBite Duolingo)

Voorbeelden hoe te gamificeren?

  • Micro-games en quizzen maken leerstof aantrekkelijk en geven een tevreden en trots gevoel  als ze worden afgerond.
  • Via battles dagen collega’s je uit, kun je hun score verbeteren?
  • Door progressie te belonen in scores, leaderboards, progressiebalken of het vrijspelen van items in een verhaallijn maken we dopamine aan en willen we meer.
  • Achievements zijn extra beloningen, bijvoorbeeld voor dagelijks spelen (=leren)

3. Actief verwerken van de leerstof, zelf creëren.

Uitdaging:

Verwerkingsvormen voor jezelf bedenken is best lastig, de beloning voor het brein is beperkt.

Waarom gamificeren?

  • Door verwerkingsvormen te delen met collega’s, te vragen om feedback en dit te belonen, wordt leren sociaal. We maken dopamine aan en willen méér.

Voorbeelden hoe te gamificeren?

  • Via de Deel & Waardeer module beloon je medewerkers voor zowel het delen van ideeen als het geven van constructieve feedback. 
  • Het invullen van reflecties of questionnaires zet mensen aan het denken, je kunt deze belonen met punten of andere vormen van progressie. 
  • Medewerkers vinden het leuk op quizvragen voor collega’s te bedenken. 
  • Het presenteren van verbeter ideeën, ervaringen of evaluaties kun je belonen met scores.   

Wil je meer weten of zelf aan de slag met gamification en je eerste Game-plan maken? Geef je dan op voor de Game-Class.

Onderstaande links zijn ook leuk om te checken en geven meer tips om je doelgroep te helpen van goede intenties naar effectief leren en gedragsverandering:

Het boek Breindidactiek van Gerjanne Driksen bestel je hier.